- Σφακτηρία
- Νησί στο Ιόνιο πέλαγος που κλείνει το φυσικό λιμάνι της Πύλου.
Το 424 π.Χ., τον έβδομο χρόνο του Πελοποννησιακού, έγιναν εκεί αιματηροί αγώνες ανάμεσα στους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες. Ο Ηρόδοτος γράφει ότι στην εποχή του, το νησί ήταν σκεπασμένο με πυκνή βλάστηση και ήταν απάτητο και ακατοίκητο. Στη Σ. είχαν αποβιβαστεί 420 επίλεκτοι Σπαρτιάτες, με αρχηγό τους τον Επιτάδα. Αρχηγός των Αθηναίων στην Πύλο ήταν ο Δημοσθένης, και έφτασε επίσης μοίρα αθηναϊκού στόλου, με επικεφαλής τον Ευρυμέδοντα, που ανάγκασε τους Λακεδαιμόνιους να τραπούν σε φυγή, αιχμαλώτισε 5 τριήρεις τους και βύθισε πολλές άλλες. Έπειτα απ’ αυτή την ήττα, οι επίλεκτοι Σπαρτιάτες έμειναν αποκλεισμένοι στη Σ. αλλά οι Αθηναίοι είχαν αρχίσει να απογοητεύονται, γιατί έβλεπαν να περνούν οι μέρες χωρίς αποτέλεσμα. Αλλά οι Λακεδαιμόνιοι είχαν καλέσει με προκήρυξη καθέναν που ήθελε να τους φέρει στο νησί αλεσμένο σιτάρι, κρασί και τυρί και ό,τι άλλο τρόφιμο μπορούσε, με υποσχέσεις μεγάλων αμοιβών και με αντίτιμο την ελευθερία των ειλώτων που θα έφερναν τρόφιμα. Έπειτα απ’ αυτή την προκήρυξη, πολλοί ήταν εκείνοι που ανάλαβαν την επικίνδυνη αυτή εισαγωγή, και μάλιστα οι είλωτες, που ξεκινούσαν με πλοία από οποιοδήποτε σημείο της Πελοποννήσου για να φτάσουν τη νύχτα στα προς το πέλαγος παράλια του νησιού. Στην Αθήνα, ο λαός είχε μάθει πως εισάγονταν τα τρόφιμα στο νησί της Σ. και άρχισαν να φοβούνται μήπως τους προλάβει ο χειμώνας πριν από την παράδοση των αποκλεισμένων.
Ο Κλέων τότε ανάλαβε την αρχηγία και υποσχέθηκε πως μέσα σε 20 ημέρες ή θα έφερνε ζωντανούς τους Λακεδαιμόνιους της Σ. ή θα τους σκότωνε εκεί. Ξεκίνησε μάλιστα να κάνει απόβαση στο νησί, ενθαρρυμένος από το γεγονός πως είχε πυρποληθεί το δάσος του νησιού. Οι Αθηναίοι δεν άργησαν να γίνουν κύριοι των διαβάσεων που οδηγούσαν προς το οχυρό των Λακεδαιμόνιων, αναγκάζοντας τους να συνάψουν ανακωχή. Μεταφέρανε τότε αιχμάλωτους στην Αθήνα 292 επίλεκτους Λακεδαιμόνιους, και έτσι ο Κλέων εκπλήρωσε την υπόσχεσή του, αφού μέσα σε 20 μόνο μέρες έφερε στην Αθήνα τους αιχμάλωτους. Συνολικά η πολιορκία της Σ. κράτησε 72 ημέρες. Απομεινάρια των oχυρωμάτων του αγώνα εκείνου των Αθηναίων και των Σπαρτιατών σώζονται ως σήμερα στο νησί.
Γενική άποψη του νησιού Σφακτηρία.
Dictionary of Greek. 2013.